นอนเล่น surf แล้วอาจต้องนอนติดเตียง

Surfer Myelopathy

แชร์ประสบการณ์มีคุณหมอผู้หญิงท่านนึงไปเล่น surf แล้วขาอ่อนแรงเดินไม่ได้ เลยอยากจะมาเตือนเพื่อนๆ หน่อย เพราะเจอเคสแบบนี้เรื่อยๆ

1- คนไข้เป็นหมอ เล่น surf ครั้งแรก ตอนเย็นเริ่มปัสสาวะลำบาก ขาเริ่มชา วันรุ่งขึ้นตื่นมายกขาไม่ได้ ปัสสาวะไม่ได้ ชาตั้งแต่สะดือลงไป

2- สาเหตุเกิดจากไขสันหลังขาดเลือด (spinal cord ischemia)

– จากท่านอนแอ่นหลัง

– มีแรงกดทับเส้นเลือด

– เส้นเลือดหดตัว

– เส้นเลือดอุดตันที่ artery of Adamkiewicz

– ทำให้ขาขยับไม่ได้ (paraplegia T9-T12)

– ความรุนแรงมีตั้งแต่รุนแรงน้อยถึงรุนแรงมาก

– ช่วงแรกควรตรวจ Beevor sign ด้วย อาจจะเห็นได้

3- ผลสแกนหลัง MRI: Surfer myelopathy เป็นลักษณะการบาดเจ็บจากการเล่น surf

“pencil-like” or fusiform central T2-hyperintense signal

4- การรักษา

– แอดมิท นอนให้ยา steroid ลดการอักเสบ

– คาสายสวนปัสสาวะในช่วงแรก (nephrogenic DI)​ สวนปัสสาวะ ดูแลระบบปัสสาวะ

– ระวังแผลกดทับ การติดเชื้อ

– ทำกายภาพบำบัดและฟื้นฟูตามมาตรฐาน ออกกำลังกาย ติดไฟฟ้า

– แต่ต้องใช้เวลาหลายเดือนจนถึงหลักปี กว่าจะเดินได้ วิ่งได้ ปัสสาวะพอได้ไม่ติดเชื้อ ซึ่งส่งผลในการทำงานมากในฐานะหมอ

5- การฟื้นตัว

หลังทำการรักษาตามมาตรฐาน อาการค่อยๆ ดีขึ้นเรื่อยๆ แต่ผ่านมาหลักปียังเหลืออาการเกร็งน่อง ปวดเท้า ปัสสาวะไม่หมด อาการชายังอยู่ จึงมาเร่งความเร็วการฟื้นตัวด้วยการกระตุ้นคลื่นแม่เหล็ก #PMS (peripheral magnetic stimulation)

หลังทำ PMS ไปช่วงนึงที่ไขสันหลัง แขนงประสาท และกระเพาะปัสสาวะ คนไข้เดินดีขึ้น อาการเกร็งน่องเกร็งเท้าลดลง ปัสสาวะดีขึ้น ไวขึ้น pelvic floor มีแรงมากขึ้นอย่างชัดเจน

ตอนนี้เต้นแอโรบิคได้ ไม่เกร็งน่อง ไม่ปวดนิ้วเท้าแล้ว

6- ข้อแนะนำสำหรับ PMS

ในเคสกลุ่ม spinal cord infarction แบบนี้ ควรทำ PMS ตั้งแต่แรกๆ เพื่อเร่งการฟื้นตัวได้มาก ลดระยะเวลาที่คนไข้ทุกข์ทรมานจากการเดินไม่ได้ ทำงานไม่ได้ ปัสสาวะมีปัญหาลง

การกระตุ้นต้องล้อตาม physiology ปัจจุบันของคนไข้ ว่า spinal cord ฟื้นมาถึงระดับไหนแล้ว และมีผลต่อ bladder function ยังไงบ้าง

การรักษาในระยะแรก “ห้าม” แรงและเร็วจนเกินไป เพราะเซลล์บาดเจ็บอยู่ ต้อง ค่อยๆ เพิ่มความถี่และความแรง ไม่อย่างนั้นการฟื้นตัวจะถูกยับยั้งแทน นี่เป็นจุดผิดพลาดที่พบได้บ่อยๆ และทำให้เข้าใจผิดว่า PMS ไม่ได้ผล ก็เพราะใช้เทคนิคผิด

การกระตุ้นกระเพาะปัสสาวะสามารถทำได้ แต่ต้องล้อไปตาม recovery ถ้าไม่มั่นใจก็ไม่ต้องทำ เพราะถ้าทำผิดอาจจะมีปัญหา

ไม่มี one size fit all protocol ต้องเป็น personalized protocol เท่านั้น เพราะคนไข้แต่ละคนไม่เหมือนกัน

7- สำหรับคนอยากเล่น Surf ควรจะป้องกันตัวเองอย่างไร?

S – Sit นั่งบนบอร์ด จนกว่าคลื่นจะมา

P – Pace เล่นแค่ช่วงละ 30 นาที

I – Insist on a knowledgeable surfing instructor เชื่อฟังคนที่มีประสบการณ์

N – Notice back pain ถ้าปวดหลังให้หยุด

E – Exit ให้ขึ้นจากน้ำทันทีที่ปวดหลัง ชาขา อ่อนแรง

นอกจากคนที่นอนเล่น surf แล้ว ก็ยังเจอเคสแบบนี้ในคนที่เล่นโยคะ นักยิมนาสติก เชียร์ลีดเดอร์ ที่ต้องแอ่นหลังนานๆ ได้เหมือนกัน

หวังว่าโพสต์นี้ จะช่วยป้องกันคนอ่านไม่ให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้นมาและทุกข์ทรมานนะครับ จะได้เล่น surf กันด้วยความสนุกและปลอดภัยนะครับ

นพ. สมรส พงศ์ละไม

International Magnetic Stimulation Trainer