โรคที่เราเชี่ยวชาญ

สมองช้าจาก COVID-19

เป็นกลุ่มอาการที่พบบ่อยหลังติดเชื้อโควิด-19 ส่งผลต่อการทำงานของสมอง คิดอะไรไม่ออก สมาธิสั้น ความจำเสื่อม

สาเหตุ

1. การอักเสบในสมองและระบบประสาท:

• เชื้อไวรัสโควิด-19 สามารถเข้าสู่ระบบประสาทและทำให้เกิดการอักเสบ ส่งผลต่อการทำงานของสมอง
• ร่างกายอาจสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสมากเกินไป เกิดเป็นภาวะ “ไซโตไคน์สตอร์ม” ทำลายเซลล์สมอง

2. ปัญหาการไหลเวียนโลหิต:

• เชื้อไวรัสโควิด-19 อาจส่งผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองได้น้อยลง
• ภาวะปอดอักเสบจากโควิด-19 ทำให้การแลกเปลี่ยนออกซิเจนในปอดลดลง ส่งผลต่อปริมาณออกซิเจนที่ไปเลี้ยงสมอง

3. ฮอร์โมนผิดปกติ:

• เชื้อไวรัสโควิด-19 อาจส่งผลต่อต่อมไร้ท่อ ทำให้ฮอร์โมนต่างๆ ผิดปกติ เช่น ฮอร์โมนไทรอยด์ ฮอร์โมนเพศ ส่งผลต่อการทำงานของสมอง
• ภาวะเครียด วิตกกังวล จากการป่วยโควิด-19

4. ปัจจัยทางจิตใจ:

• ภาวะเครียด วิตกกังวล ซึมเศร้า จากการป่วยโควิด-19
• การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ
• ภาวะลองโควิด (Long COVID)

ปัจจัยเสี่ยง

• เพศหญิง
• อายุมาก
• มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง
• อาการป่วยโควิด-19 รุนแรง
• มีภาวะลองโควิด (Long COVID)

อาการ

• คิดอะไรไม่ออก
• สมาธิสั้น
• ความจำเสื่อม
• มึนงง
• ปวดศีรษะ
• อารมณ์แปรปรวน
• นอนหลับยาก
• เหนื่อยล้า

การรักษา

แนวทางการฟื้นฟูสมองหลังโควิด-19

แม้ว่าจะยังไม่มีวิธีรักษาเฉพาะสำหรับภาวะสมองล้า แต่มีหลายวิธีที่สามารถช่วยให้สมองฟื้นตัวได้เร็วขึ้น

1. พักผ่อนให้เพียงพอ

• นอนหลับพักผ่อน 7-8 ชั่วโมงต่อวัน
• หลีกเลี่ยงการนอนหลับกลางวันนานๆ
• จัดตารางการนอนหลับให้สม่ำเสมอ

2. ทานอาหารที่มีประโยชน์

• เน้นทานผัก ผลไม้ ธัญพืช โปรตีน
• เลี่ยงอาหารแปรรูป อาหารที่มีน้ำตาลสูง ไขมันอิ่มตัว
• ดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ

3. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

• ออกกำลังกายแบบแอโรบิก 30 นาที 5 วันต่อสัปดาห์
• เลือกกิจกรรมที่ชอบ เช่น เดิน วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน
• เริ่มต้นจากการออกกำลังกายเบาๆ ค่อยๆ เพิ่มระยะเวลาและความหนักหน่วง

4. ฝึกสมาธิ

• ฝึกสมาธิ 10-20 นาทีต่อวัน
• ฝึกหายใจเข้าลึกๆ ช้าๆ
• ฝึกโฟกัสกับสิ่งปัจจุบัน

5. บริหารจัดการความเครียด

• หากิจกรรมผ่อนคลาย เช่น ฟังเพลง อ่านหนังสือ
• พูดคุยกับเพื่อน ครอบครัว หรือแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัด
• ฝึกเทคนิคการจัดการความเครียด เช่น โยคะ นวดผ่อนคลาย

การกระตุ้นสมอง: ทางเลือกใหม่สำหรับภาวะสมองล้า

สำหรับบางคน การกระตุ้นสมอง อาจเป็นทางเลือกที่ช่วยฟื้นฟูสมองได้เร็วขึ้น โดยเฉพาะ การกระตุ้นด้วยคลื่นแม่เหล็ก (TMS) และคลื่นพัลส์ (TPS) ซึ่งเริ่มมีการนำมาใช้ในการฟื้นฟูความจำและความคิด

การกระตุ้นสมองด้วยคลื่นแม่เหล็ก (TMS)

• ใช้ คลื่นแม่เหล็ก เพื่อกระตุ้นการทำงานของสมองในส่วนที่เกี่ยวข้องกับ ความจำ สมาธิ และอารมณ์
• มีส่วนช่วยในการ เพิ่มสารสื่อประสาทในสมอง และปรับสมดุลของระบบประสาท
• ยังช่วยบรรเทาอาการ ซึมเศร้าและปัญหาการนอนหลับ ที่พบร่วมกับภาวะสมองล้า

การกระตุ้นสมองด้วยคลื่นพัลส์ (TPS)

• ใช้ คลื่นเสียงอัลตราซาวด์แบบพัลส์ เพื่อกระตุ้นสมองส่วนลึก โดยเฉพาะ ฮิปโปแคมปัส (Hippocampus) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการจำและการเรียนรู้
• มีส่วนช่วยในการ เพิ่มการไหลเวียนโลหิตในสมอง และซ่อมแซมเซลล์ประสาท
• แต่เดิมถูกพัฒนาเพื่อรักษา โรคอัลไซเมอร์ แต่ปัจจุบันกำลังมีการศึกษาเพื่อนำมาใช้กับ ภาวะสมองล้า และการฟื้นฟูสมองหลังโควิด-19

ทั้ง TMS และ TPS เป็นวิธีที่ไม่ต้องผ่าตัด และไม่เจ็บปวด ทำให้เป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่มีอาการสมองล้าระยะยาว

จากประสบการณ์การรักษาของเรา ทั้งหมอ วิศวะ ผู้บริหาร นักเรียน นักศึกษา สามารถดีขึ้นได้ภายใน 2-4 สัปดาห์