1. โรคสมองเสื่อมคืออะไร?

โรคสมองเสื่อม (Dementia) เป็นกลุ่มอาการที่ส่งผลกระทบต่อความสามารถในการคิด จดจำ พูด และทำกิจวัตรประจำวัน อาการของโรคสมองเสื่อมจะค่อยๆ ทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ จนส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตอย่างมาก โรคสมองเสื่อมมีหลายชนิด ที่ไม่ใช่อัลไซเมอร์ แต่ละชนิดก็มีสาเหตุและอาการที่แตกต่างกันออกไป ซึ่งการวินิจฉัยที่ถูกต้องจะช่วยให้การรักษาและดูแลผู้ป่วยเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นค่ะ

โรคสมองเสื่อมที่พบบ่อยนอกจากอัลไซเมอร์

• โรคเลือดออกในสมอง: เกิดจากหลอดเลือดในสมองแตกหรืออุดตัน ทำให้เซลล์สมองตาย
• โรคหลอดเลือดสมองตีบ: เกิดจากการที่หลอดเลือดสมองตีบเล็กน้อยหลายๆ ครั้ง ทำให้เซลล์สมองขาดเลือดและตาย
• โรคสมองเสื่อมจากเลวี บอดี้(Lewy body) : เป็นโรคที่พบได้น้อยกว่าอัลไซเมอร์ มีอาการสั่น และความผิดปกติในการเคลื่อนไหวร่วมด้วย
• โรคสมองเสื่อมจากพาร์กินสัน: เกิดจากการเสื่อมของเซลล์ประสาทที่สร้างสารโดปามีน ทำให้อาการสั่นและความแข็งของกล้ามเนื้อเป็นอาการเด่น
• โรคสมองเสื่อมจากภาวะน้ำในสมองไม่สมดุล: เกิดจากการมีน้ำในสมองมากเกินไป ทำให้สมองถูกกดทับ
• โรคสมองเสื่อมจากการติดเชื้อ: เช่น เชื้อไวรัส หรือแบคทีเรียที่เข้าไปทำลายสมอง
• โรคสมองเสื่อมจากเนื้องอกในสมอง: เนื้องอกในสมองไปกดทับส่วนต่างๆ ของสมอง ทำให้เกิดอาการผิดปกติ

2. โรคอัลไซเมอร์คืออะไร?

โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease) เป็นโรคสมองเสื่อมชนิดหนึ่งที่พบบ่อยที่สุด เกิดจากการเสื่อมของเซลล์ประสาทในสมอง ส่งผลกระทบต่อความจำ การเรียนรู้ และการคิดวิเคราะห์ ซึ่งมีปัจจัยที่เกี่ยวข้องหลายประการ ดังนี้

• การสะสมของโปรตีนเบต้าอะไมลอยด์ (Beta-amylod plaques) สะสมในเนื้อสมองและขัดขวางการสื่อสารระหว่างเซลล์สมอง
• การสะสมของโปรตีนเทา(Tau tangles) ทำให้เกิดนิวโรไฟบริลาลีแทงเกิล (Neurofibrillary tangle) ทำให้เซลล์ประสาทตาย
• การลดลงของสารสื่อประสาทแอซิทิลโคลีน (Acetylcholine)
• พันธุกรรม
• ปัจจัยด้านสิ่งแเวดล้อมและวิถีชีวิต เช่น นอนดึก นอนน้อย หยุดหายใจขณะนอนหลับ ติดโควิด ดื่มแอลกอฮอล์ ใช้สารเสพติด เป็นต้น

3. การวินิจฉัยโรคสมองเสื่อมชนิดต่างๆ

การวินิจฉัยโรคสมองเสื่อม เช่น อัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease), โรค Lewy Body, ภาวะสมองเสื่อมจากการเสื่อมของกลีบสมองส่วนหน้าและขมับ (Frontotemporal Dementia – FTD) และโรคสมองเสื่อมชนิดอื่นๆ มักต้องใช้หลายวิธีร่วมกันในการวินิจฉัย โดยการตรวจเลือดและการตรวจทางสมอง รวมถึงการถ่ายภาพสมองด้วย MRI และ PET scan สามารถช่วยประเมินได้อย่างละเอียด

1. การตรวจเลือด (Blood Tests)

• Biomarkers for Alzheimer’s disease: ตรวจหาค่าโปรตีนเบต้าอะมีลอยด์ (Beta-amyloid) และโปรตีนเอก (Tau protein) ในเลือดหรือน้ำไขสันหลัง
• Vitamin B12 and Folate levels: วิตามิน B12 และโฟเลตต่ำอาจเป็นสาเหตุของภาวะสมองเสื่อม
• Thyroid function tests: การทำงานของต่อมไทรอยด์ (Thyroid) ที่ผิดปกติอาจทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมชั่วคราว
• Liver and kidney function tests: การทำงานของตับและไตที่ผิดปกติอาจเกี่ยวข้องกับอาการสมองเสื่อม
• Inflammatory markers: ตรวจหาระดับโปรตีนที่แสดงการอักเสบ เช่น C-reactive protein (CRP)

2. การตรวจทางสมอง (Neuropsychological Testing)

• Cognitive tests: การประเมินการทำงานของสมองผ่านการทดสอบความจำ การใช้ภาษา และการตัดสินใจ เช่น Mini-Mental State Examination (MMSE), Montreal Cognitive Assessment (MoCA)
• Behavioral and psychological assessments: การตรวจประเมินพฤติกรรมและสภาวะทางอารมณ์ เช่น โรคซึมเศร้า (Depression) หรืออาการคลุ้มคลั่ง (Psychosis)

3. การถ่ายภาพสมอง (Brain Imaging)

• MRI (Magnetic Resonance Imaging): ตรวจหาความผิดปกติในโครงสร้างสมอง เช่น การหดตัวของสมอง (Brain atrophy) หรือรอยโรคต่างๆ
• CT Scan (Computed Tomography Scan): ใช้ประเมินความผิดปกติ เช่น ภาวะเลือดออกในสมองหรือการเกิดเนื้องอก
• PET Scan (Positron Emission Tomography): ใช้สารติดตาม (Tracers) เพื่อตรวจดูการทำงานของสมอง เช่น ระดับการเผาผลาญกลูโคส (Glucose metabolism) หรือการสะสมของโปรตีนเบต้าอะมีลอยด์ (Amyloid PET) ในสมอง

4. การตรวจวินิจฉัยเฉพาะทาง

• EEG (Electroencephalogram): ตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองเพื่อตรวจหาการทำงานของสมองที่ผิดปกติ
• Cerebrospinal Fluid (CSF) analysis: การตรวจน้ำไขสันหลังเพื่อประเมินค่าโปรตีน เช่น เบต้าอะมีลอยด์ และเอก เพื่อใช้วินิจฉัยโรคอัลไซเมอร์
• SPECT (Single Photon Emission Computed Tomography): ใช้ตรวจการไหลเวียนของเลือดไปยังสมอง เพื่อประเมินภาวะสมองเสื่อม

5. การตรวจอื่นๆ

Genetic testing: ตรวจหายีนที่เกี่ยวข้องกับโรคสมองเสื่อม เช่น APOE-e4 ในกรณีโรคอัลไซเมอร์แบบถ่ายทอดทางพันธุกรรม

ปรึกษาการฟื้นฟูสมองเสื่อมด้วย TPS และ TMS ปรึกษาเพื่อขอคำแนะนำทางการแพทย์เฉพาะรายบุคคล การส่งต่อ ปรึกษาเคส การประชุม การจัดอบรมวิชาการ หรือความร่วมมือสำหรับบุคลากรการแพทย์ ติดต่อ Brainwell Medical ✚ www.BrainwellMedical.com

Brainwell Medical ✚ | Advanced Brain Stimulation

#สมองเสื่อม #อัลไซเมอร์ #Dementia #Alzheimer #TPS #TMS #Brainwell