เด็กพิเศษ เด็กออทิสติก เด็กสมาธิสั้น เด็กเอาแต่ใจ ควรเจริญสติ (Mindfulness)
คนที่เจริญสติช่วยให้สมองดีขึ้นอย่างไรบ้าง ?
- ความจำดีขึ้น ฉลาดขึ้น มีเหตุผล บริหารงานดี การงานดี อารมณ์ดี มีเมตตา นอนหลับง่าย ร่างกายไม่แปรปรวน ป้องกันโรคซึมเศร้า วิตกกังวล อารมณ์แปรปรวน สมองเสื่อม
ยิ่งทำตั้งแต่อายุน้อยๆ ยิ่งได้ผลดีในระยะยาว Facebook, Google, Apple หรือบริษัทยักษ์ใหญ่ต่างๆมีคอร์สสอนการเจริญสติหรือ Mindfulness ให้พนักงานอย่างจริงจัง เพราะพิสูจน์แล้วว่าทำให้กำไรขององค์กรและความสุขของพนักงานเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนคุ้มค่าในการลงทุน บางคอร์สสอนออนไลน์แค่ 1 คอร์ส ราคา 10,000-20,000 บาท - การฝึกเจริญสติ หรือ Mindfulness คือการที่จิตใจจดจ่ออยู่กับปัจจุบัน มีการฝึกนี้อยู่ในทุกๆศาสนา ถ้าในศาสนาพุทธคือ การเจริญสติปัฏฐาน4 การนั่งสมาธิ (เพื่อนๆศาสนาอื่นๆแนะนำกันได้นะครับ ว่าแต่ละศาสนาฝึกอย่างไรบ้าง)
ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์สมองและภาพ fMRI ในช่วง 30 ปีที่ผ่านมาสรุปได้ว่าคนที่เจริญสติเป็นเวลานาน 2 เดือน ช่วยให้เกิดสิ่งดีๆในสมองมากมาย เพราะสมองมีความยืดหยุ่นและสร้างเซลล์ประสาทใหม่ได้ (Neuroplasticity & Neurogenesis) ทำให้อายุสมองเป็นหนุ่มสาวขึ้น สมองเสื่อมช้าลง
(1) ส่วนเนื้อเยื่อชั้นนอกด้านหน้า (Frontal Cortex)
– เป็นสมองส่วนการตัดสินใจ คิดอย่างมีเหตุผล การวางแผน เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานบริหาร และควบคุมอารมณ์
– คนที่เจริญสติ มีผลต่อสมองส่วนนี้ชัดเจนที่สุด
(2) ส่วนอมิกดาลาและพอนส์ (Amygdala, Pons)
– Amygdala เป็นสมองส่วนความกลัว วิตกกังวล
– คนที่เจริญสติทำให้สมองส่วนนี้ทำงานน้อยลง ขนาดเล็กลง ทำให้ลดความวิตกกังวล ความกลัวต่างๆ ลดความรู้สึกเจ็บหรือเครียด หัวใจเต้นช้าลง ระบบประสาทส่วน sympathetic ทำงานน้อยลง
– คลื่นสมองจะสงบผ่อนคลายขึ้น เป็น theta wave
– ทำให้นอนหลับง่าย
(3) ส่วนความจำ (Hippocampus)
– คนที่เจริญสติช่วยเพิ่มความจำ เพิ่มการใช้เหตุผล
– อาจช่วยลดการเป็นสมองเสื่อมได้
(4) ส่วนวงจรประสาททางสังคม (Social Neuron Circuity, Temporo-parietal function)
– คนที่เจริญสติช่วยเพิ่มฮอร์โมนความสัมพันธ์ ทั้ง oxytocin, vasopressin
– เพิ่มการสังเกตและจดจำความรู้สึกบนใบหน้า
– เพิ่มวงจรการให้รางวัลผ่านทาง dopamine reward circuit
– เพิ่มการเห็นอกเห็นใจ ความเมตตาต่อผู้อื่น ลดความเคียดแค้นพยาบาท (อันนี้ทำให้นอนไม่หลับ)
– ทำให้อยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข
(5) ส่วนหน้าของเปลือกสมองซินกูเลต (Anterior Cingulate)
– เป็นสมองเกี่ยวกับแรงจูงใจ การจดจ่อ การควบคุมการเคลื่นไหวของร่างกาย
– คนที่เจริญสติ ช่วยเพิ่มแรงจูงใจ การจดจ่อ สมาธิ ทำงานได้มีประสิทธิภาพดีขึ้น
(6) โหมดที่ถูกตั้งค่าไว้ตั้งแต่เกิด (Default Mode Network: DMN)
– เป็นการทำงานของสมองตอนอยู่เฉยๆ ช่วงเผลอตัว ฝันกลางวัน ฟุ้งซ่าน เรื่อยเปื่อยทั้งในทางที่ดีและไม่ดี
– คนที่เจริญสติ จะทำให้สมองเข้าสู่อีกโหมดเรียกว่า เครือข่ายสั่งงานเชิงบวก (Task Positive Network: TPN) เพิ่มความจดจ่อ ความตั้งใจ และการรับรู้ในปัจจุบัน
ดังนั้น คนที่เจริญสติ ชีวิตจะดีขึ้นทุกด้าน ทั้งด้านความสุข การงาน การเงิน ความรัก และครอบครัว เป็นความสุขเย็น ไม่ใช่สุขร้อน
ปล. มีหลายๆบ้านที่ให้น้องๆเรียนที่โรงเรียนวิถีพุทธ ที่เน้นการดูแลตัวเอง การปฏิบัติธรรม เจริญสติ อยู่กับธรรมชาติ ปลูกผักทำสวน ไม่เล่นมือถือ น้องๆกลุ่มนี้จะดูสงบ ใจเย็นลงเยอะ
